Het bouwen van veilige software is één ding, maar hoe weet je zeker dat die beveiliging ook echt werkt? Het simpele antwoord: testen, testen, en nog eens testen. Maar niet zomaar door je eigen team. Juist externe audits en penetration tests zijn cruciaal om ervoor te zorgen dat je software écht bestand is tegen cyberaanvallen. In dit hoofdstuk gaan we dieper in op waarom externe validatie zo belangrijk is en hoe je die effectief kunt inzetten.

Waarom is interne testing niet genoeg?

Veel bedrijven vertrouwen erop dat hun eigen ontwikkel- of IT-team de beveiliging van hun software op orde heeft. En dat is logisch: zij kennen de software van binnen en van buiten. Ze weten hoe het werkt, welke functionaliteiten er zijn en waar de zwakke plekken zouden kunnen zitten. Maar juist dat is het probleem. Als je iets zelf hebt gebouwd, ben je vaak blind voor de zwakheden ervan. Het is hetzelfde als het nalezen van je eigen rapport: je leest gemakkelijk over fouten heen, simpelweg omdat je al weet wat er moet staan.

In de IT-wereld geldt hetzelfde principe: je kunt je eigen werk niet objectief testen. Ontwikkelaars zijn vooral gefocust op het laten werken van de software en denken vaak niet in termen van beveiligingsrisico’s. Bovendien weten ze welke paden ze moeten volgen om de software goed te laten werken, maar een hacker zal proberen juist die paden te ontwijken.

Daarom is het cruciaal om externe partijen in te schakelen om je software te testen. Zij hebben geen vooringenomenheid, geen voorkennis van het systeem en kunnen daardoor objectief beoordelen of je software goed beveiligd is.

Wat is een penetration test?

Een van de meest gebruikte manieren om software op beveiliging te testen, is door middel van een penetration test (of pentest). Dit is een gecontroleerde aanval op je systeem, uitgevoerd door ethische hackers. Het doel van een pentest is simpel: proberen in te breken. Klinkt eng? Dat valt wel mee. Pentesters gebruiken dezelfde technieken als kwaadwillende hackers, maar hun doel is om kwetsbaarheden op te sporen, zodat jij ze kunt verhelpen voordat iemand er misbruik van maakt.

Tijdens een pentest kijken ze naar allerlei aspecten van je software:

• Toegangspunten: Zijn er zwakke plekken in de manier waarop gebruikers toegang krijgen tot het systeem?
• Kwetsbaarheden in de code: Zijn er fouten in de programmeercode die misbruikt kunnen worden om binnen te dringen?
• Netwerkbeveiliging: Hoe goed beschermd is het netwerk waar de software op draait?
• Data-encryptie: Is alle gevoelige informatie goed versleuteld, zowel in beweging als in rust?

Na de pentest ontvang je een gedetailleerd rapport waarin alle gevonden kwetsbaarheden worden uitgelegd, samen met aanbevelingen om deze te verhelpen. Dit geeft je niet alleen inzicht in de huidige status van je beveiliging, maar ook concrete stappen om je software veiliger te maken.

Het belang van onafhankelijke audits

Naast penetration tests zijn onafhankelijke security audits een belangrijk hulpmiddel om de beveiliging van je software te waarborgen. Bij een audit gaat het vaak niet alleen om het opsporen van technische kwetsbaarheden, maar ook om het beoordelen van de processen en procedures die je bedrijf volgt op het gebied van IT-security. Een audit bekijkt het hele plaatje: van de ontwikkeling van de software tot het beheer van de infrastructuur en het onderhoud na oplevering.

Auditors zullen bijvoorbeeld controleren of je voldoet aan relevante wet- en regelgeving, zoals GDPR of andere privacyrichtlijnen. Ze beoordelen ook of je securitybeleid aansluit bij de gevoeligheid van de data die je beheert en of de juiste maatregelen zijn genomen om je software en infrastructuur te beschermen.

Waar een pentest vooral kijkt naar de technische kant, kijkt een audit naar het grotere geheel. Beide zijn essentieel om de beveiliging van je software op een hoog niveau te houden.

Voorkom bedrijfsblindheid

Een van de grootste gevaren in softwareontwikkeling is bedrijfsblindheid: het niet meer zien van fouten omdat je té vertrouwd bent met je eigen systeem. Door regelmatig externe validatie te laten uitvoeren, zorg je ervoor dat je altijd een objectieve blik krijgt op de beveiliging van je software. Het zorgt ervoor dat je niet verrast wordt door problemen die een onafhankelijke partij al lang had kunnen opsporen.

En misschien nog wel belangrijker: externe tests en audits versterken je geloofwaardigheid naar klanten toe. Ze willen immers de zekerheid dat de software die jij levert veilig is. Door te tonen dat je regelmatig externe partijen inschakelt om je software te testen, laat je zien dat je security serieus neemt.

Interne versus externe testen: de combinatie maakt het verschil

Betekent dit dat interne testing geen nut heeft? Zeker niet. Interne tests zijn een cruciaal onderdeel van het ontwikkelproces. Ontwikkelaars moeten regelmatig hun eigen code testen om ervoor te zorgen dat deze werkt zoals bedoeld, en basale beveiligingstests uitvoeren om de meest voor de hand liggende problemen te identificeren.

Het is de combinatie van interne en externe testing die het verschil maakt. Je team zorgt ervoor dat de basis goed is, terwijl externe testers en auditors met een frisse blik en diepgaande kennis naar je systeem kijken. Samen zorgen deze stappen ervoor dat je software niet alleen functioneel is, maar ook goed beveiligd.

Wanneer moet je testen?

Een fout die veel bedrijven maken, is dat ze denken dat één enkele test voldoende is. Je software laten testen tijdens de ontwikkelfase is een goed begin, maar dat is niet het einde. Beveiliging is een continu proces. Hackers vinden steeds nieuwe manieren om in te breken, en jouw software moet zich daaraan kunnen aanpassen.

Daarom is het belangrijk om regelmatig tests en audits te laten uitvoeren, ook nadat je software live is gegaan. Dit kan bijvoorbeeld jaarlijks of zelfs vaker, afhankelijk van de gevoeligheid van de data die je beheert en de snelheid waarmee nieuwe dreigingen opkomen.

Het verhelpen van gevonden kwetsbaarheden

Een test of audit is natuurlijk alleen nuttig als je ook actie onderneemt op basis van de resultaten. Het krijgen van een lijst met kwetsbaarheden is stap één, maar de echte waarde zit in het oplossen ervan. Zorg ervoor dat je team de tijd krijgt om deze beveiligingslekken te verhelpen en dat er prioriteit wordt gegeven aan kritieke problemen.

Daarnaast is het belangrijk om je beveiligingsprocessen aan te passen op basis van de bevindingen. Als je tijdens een audit ontdekt dat bepaalde procedures niet goed zijn gevolgd, zorg dan dat je die procedures aanscherpt en je medewerkers hierover informeert.

Met regelmatige externe tests en audits voorkom je dat je beveiliging tekortschiet. In het volgende hoofdstuk gaan we in op de continue updates en onderhoud die nodig zijn om je software veilig te houden, zelfs na de initiële oplevering.